تاریخ عربستان سعودی
تاریخ عربستان سعودی به عنوان یک دولت ملی با ظهور خاندان آل سعود در عربستان مرکزی در سال ۱۷۴۴ و پس از آن تأسیس امارت دیریه آغاز شد. عربستان پیش از اسلام ، سرزمینی که عربستان سعودی مدرن را تشکیل می‌دهد، محل چندین فرهنگ و تمدن باستانی بوده است. پیش از تاریخ عربستان سعودی برخی از اولین آثار فعالیت انسانی در جهان را نشان می‌دهد.[۱] دومین دین بزرگ جهان،[۲] اسلام، در عربستان سعودی امروزی ظهور کرد. در اوایل قرن هفتم، پیامبر اسلام محمد، جمعیت عربستان را متحد کرد و یک نظام دینی واحد اسلامی ایجاد کرد. پس از مرگ او در سال ۶۳۲، پیروان او به سرعت قلمرو تحت سلطه مسلمانان را فراتر از عربستان گسترش دادند و بخش‌های عظیم و بی‌سابقه‌ای از قلمرو (از شبه جزیره ایبری در غرب تا پاکستان امروزی در شرق) را در عرض چند دهه فتح کردند. سلسله‌های عرب برخاسته از عربستان امروزی، خلافت‌های راشدین (۶۳۲–۶۶۱)، امویان (۶۶۱–۷۵۰)، عباسیان (۷۵۰–۱۵۱۷) و فاطمیان (۹۰۹–۱۱۷۱) و همچنین سلسله‌های متعدد دیگری را در آسیا، آفریقا و اروپا تأسیس کردند.[۳][۴][۵][۶][۷]
پیش از اسلام
[ویرایش]
عموماً بایر و آتش فشانی بوده و این امر کشاورزی را جز در جوار واحه‌ها و چشمه‌سارها، دشوار می‌نمود؛ بنابراین شهرها و دیارها در عربستان موقعیتی پراکنده و دور از هم داشتند و در بین آن‌ها دو شهر مکه و یثرب جزو شهرهای مهم عربستان محسوب می‌شدند.[۸] اجتماعی زندگی کردن برای زنده ماندن در شرایط صحرایی لازم بوده؛ بدون یاری یکدیگر و تشکیل قبیله، محیط ناملایم و شرایط سخت زندگی در صحرا حیات انسانی را غیرممکن می‌ساخت. نیاز به همبستگی و اتحاد افراد به عنوان یک گروه، موجبات تشکیل قبیله را فراهم می‌ساخت و این گروه‌های قبیله‌ای بر اساس وابستگی‌های خونی و قوم و خویشی تشکیل می‌شد.[۹] مردم عربستان یا کوچ‌نشین یا ساکن یک ناحیه بودند. گروه اول به صورت مداوم در تلاش برای یافتن آب و چراگاه برای حیواناتشان بوده، در حالی که گروه دوم با تکیه بر تجارت یا کشاورزی امرار معاش و گذران زندگی می‌نمودند. به‌دلیل شرایط سخت زندگی، کوچ نشینان برای ادامه زندگی تا حدی مجبور به یورش به کاروان‌ها و واحه‌های اطراف بوده و بنابراین از منظر آنان این‌گونه غارتها و چپاول‌گری‌ها، تبه‌کاری به‌حساب نمی‌آمد.[۱۰][۱۱] مدینه به صورت عمده یک مرکز کشاورزی بود، در حالی که مکه یک مرکز مهم تجاری برای بسیاری از قبایل اطراف محسوب می‌گشت که شامل چند سرزمینی که شامل دولت عاد، یمن، اردن و غیره بود.[۸]
گسترش اسلام
[ویرایش]اسلام از شبه‌جزیره عربستان با بعثت محمد در سده هفتم میلادی آغاز شد.
دوران عثمانی
[ویرایش]
ظهور وهابیت و اولین دولت سعودی
[ویرایش]اولین دولت عربستان سعودی که محمد بن سعود - امیر درعیه -آن را در سال ۱۱۵۷ ق / ۱۷۴۴ میلادی در میانه شبه جزیره عربستان بنیان نهاد و درعیه را به پایتخت منطقه زیر نفوذ قدرت خود تبدیل کرد. اولین دولت عربستان سعودی[۱۲] تا پایان آن در سال ۱۲۳۳ ق / ۱۸۱۸ م همچنان گسترش یافت؛ اما به دست ارتش عثمانی به رهبری ابراهیم پاشا فروپاشید.
بازگشت به سلطه عثمانی
[ویرایش]شورش اعراب
[ویرایش]همزمان با انقلاب مصر به رهبری شریف حسین بن علی و به کمک نظامیان صورت گرفت، در نتیجه حجاز و فلسطین از دست عثمانیها خارج شدند.[۱۳]
اتحاد
[ویرایش]در سال ۱۹۰۲، عبدالعزیز آل سعود، رهبر آل سعود، از تبعید در کویت بازگشت تا درگیری با الرشید را از سر بگیرد و ریاض را تصرف کند که اولین مورد از یک سری فتوحات بود که دولت سوم سعودی را ایجاد کرد و در نهایت منجر به ایجاد کشور کنونی عربستان سعودی در سال ۱۹۳۰ گشت. اخوان سلاح اصلی برای دستیابی به این فتوحات بود. شبه نظامیانی بادیه نشین قبیله ای که تحت رهبری سلطان بن بجد العتیبی و فیصل الدویش بودند.[۱۴][۱۵][۱۶]
تاریخ معاصر
[ویرایش]موفقیت‌های نظامی و سیاسی عبدالعزیز از نظر اقتصادی منعکس نشد تا اینکه ذخایر عظیم نفت در سال ۱۹۳۸ در منطقه الحسا در امتداد ساحل خلیج فارس کشف شد. توسعه کشور در سال ۱۹۴۱ آغاز شد و تا سال ۱۹۴۹ تولید نفت در نوسان کامل بود.
جستارهای وابسته
[ویرایش]- تاریخ خاورمیانه
- کنده
- پادشاه عربستان سعودی
- جدول زمانی جده
- جدول زمانی مدینه
- جدول زمانی ریاض
منابع
[ویرایش]- ↑ 88,000-Year-Old Finger Bone Pushes Back Human Migration Dates, www.nationalgeographic.com
- ↑ "The Global Religious Landscape". Pew Forum. 18 December 2012.
- ↑ "Islam, The Arab Empire Of The Umayyads". history-world.org. Archived from the original on 15 December 2014. Retrieved 1 April 2017.
- ↑ "The Arab Empire | Mohammed | Umayyad Empire History". www.historybits.com.
- ↑ "Top 10 Greatest Empires In History". Listverse. 22 June 2010.
- ↑ Pillalamarri, Akhilesh (22 February 2015). "The 5 Most Powerful Empires in History". The National Interest.
- ↑ "10 Greatest Empires in the History of World". Top Ten Lists. 24 March 2010. Archived from the original on 2 February 2017. Retrieved 9 January 2021.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ویلیام مونتگومری وات (۱۹۵۳)، صفحات ۲–۱.
- ↑ ویلیام مونتگومری وات (۱۹۵۳)، صفحات ۱۸–۱۶
- ↑ لویال رو (۲۰۰۵)، صفحهٔ ۲۲۴
- ↑ جان اسپوزیتو، اسلام، صفحات ۵–۴.
- ↑ یاغی و شاکر (2010). التاریخ الإسلامی الحدیث و المعاصر. ص 68
- ↑ برگرفته شده از کتاب اطلاعات عمومی پیام صفحه 248
- ↑ Global Security Retrieved 19 January 2011
- ↑ King Abdul Aziz Information Resource بایگانی‌شده در ۱۳ ژانویه ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine retrieved 19 January 2011
- ↑ 'Arabian Sands' by Wilfred Thesiger, 1991
خواندن بیشتر
[ویرایش]- بوون، وین اچ . تاریخ عربستان سعودی (تاریخ گرین وود ملل مدرن، ۲۰۰۷)
- دترمان، یورگ. تاریخ‌نگاری در عربستان سعودی: جهانی شدن و دولت در خاورمیانه (۲۰۱۳)
- کوستینر، جوزف. ساخت عربستان سعودی، ۱۹۱۶–۱۹۳۶: از رهبری تا دولت سلطنتی (۱۹۹۳)
- پارکر، چاد اچ. مدرن کردن صحرا: آمریکایی‌ها، عرب‌ها و نفت در مرز عربستان، 1933-1973 (U of Massachusetts Press, ۲۰۱۵)، 161 pp.
- الرشید، م . تاریخ عربستان سعودی (ویرایش دوم ۲۰۱۰)
- واسیلیف، آ . تاریخ عربستان سعودی (۲۰۱۳)
- وینبرانت، جیمز و فواز آ. گرجس. تاریخچه مختصری از عربستان سعودی (۲۰۱۰)
| کشورهای مستقل | جمهوری آذربایجان • اردن • ارمنستان • ازبکستان • اسرائیل • افغانستان • امارات متحده عربی • اندونزی • ایران • بحرین • برونئی • بنگلادش • بوتان • پاکستان • تاجیکستان • تایلند • ترکمنستان • ترکیه • تیمور شرقی • چین • روسیه • ژاپن • سری‌لانکا • سنگاپور • سوریه • عراق • عربستان سعودی • عمان • فیلیپین • قبرس • قرقیزستان • قزاقستان • قطر • کامبوج • کره جنوبی • کره شمالی • کویت • گرجستان • لائوس • لبنان • مالدیو • مالزی • مصر • مغولستان • میانمار • نپال • ویتنام • هند • یمن | .svg) |
|---|---|---|
| دولت‌های با رسمیت محدود | آبخاز • اوستیای جنوبی • تایوان • فلسطین • جمهوری ترک قبرس شمالی • قره‌باغ | |
| قلمروهای وابسته و سرزمین‌های دیگر | جزیره کریسمس • جزایر کوکوس • ماکائو • هنگ کنگ | |
